Co może prezydent-elekt. Przywileje na razie zaczekają ale BOR już czuwa

Do zaprzysiężenia, które odbędzie się 23 grudnia, Lech Kaczyński będzie mógł tylko spotykać się z dziennikarzami i politykami i mówić o swoich planach. Nie ma, bowiem prawa podejmować żadnych decyzji jako przyszły prezydent. Może już za to korzystać z ochrony, służbowych samochodów. Wczoraj uroczyście Państwowa Komisja Wyborcza wręczyła mu pismo o wyborze na prezydenta.

BOR już chroni

Już wczoraj podczas ogłaszania ostatecznych wyników wyborów i późniejszej konferencji prasowej Kaczyńskiemu towarzyszyli funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu. Jednak oficjalnie z taką prośbą, przyszła szefowa gabinetu prezydenta, Elżbieta Jakubiak, zgłosiła się po południu. - Prezydentowi-elektowi z urzędu przysługuje obsługa BOR-u. Nie jest już zwykłym obywatelem - stwierdziła Jakubiak.

Gabinetów ma kilka

Kolejna ważna decyzja to wybór miejsca, gdzie elekt ma mieć własne biuro. Kaczyński jako prezydent Warszawy nie narzeka na brak miejsca. Jednak kiedy złoży mandat, zdaniem Jakubiak, będzie musiał mieć odpowiednie lokum.

Z tym jednak nie powinno być problemu, gdyż Kwaśniewski dla swojego następcy-elekta przebudował za 13 milionów złotych Hotel Klonowa w pobliżu Belwederu. Są tam przestronne apartamenty, sale konferencyjne, zaciszne gabinety. Wszystkie są sprawdzone pod kontem podsłuchów. Na razie jednak Maria i Lech Kaczyńscy nie chcą mówić o przeprowadzce. Być może wolałby mieć apartamenty w Pałacu Prezydenckim obok Kwaśniewskiego. Podobnie zrobił obecny i przyszły premier: Marek Belka i Kazimierz Marcinkiewicz. Mają gabinety w tym samym budynku, choć w różnych skrzydłach.

Byle do grudnia

Kadencja urzędującego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego zakończy się dopiero 23 grudnia. Do czasu zaprzysiężenia Lech Kaczyński jako prezydent elekt nie ma żadnych uprawnień do podejmowania decyzji w imieniu państwa.

- Może przyjmować gratulacje, pić szampana, cieszyć się z wygranej. Oczywiście będzie spotykać się z polskimi i zagranicznymi politykami, ale nie będzie podejmować żadnych decyzji jako prezydent - twierdzi konstytucjonalista prof. Piotr Winczorek.

By przejęcie urzędu poszło "gładko" nie powinien wypowiedziami ani działaniami wkraczać w zakres obowiązków urzędującego jeszcze prezydenta.

­- Nie będę ingerował w prezydenckie kompetencje, bo jestem formalistą i przestrzegam prawa. Jeśli jednak Kwaśniewski zapyta mnie o zdanie, to chętnie się nim podzielę własną opinią - zapowiada Kaczyński.

Obowiązki i przywileje

Po zaprzysiężeniu, władza Kaczyńskiego na pierwszy rzut oka aż tak bardzo się nie zmieni. Prezydenckie obowiązki nie wyglądają imponująco. To przede wszystkim ratyfikowanie umów międzynarodowych, nominacje sędziowskie, ułaskawienia, nadawanie obywatelstwa, przyznawanie orderów. Prezydentowi podlega też Biuro Bezpieczeństwa Narodowego i siły zbrojne.

Najważniejszym przywilejem, który ma realny wpływ na losy kraju i obywateli, jest prawo weta. Aleksander Kwaśniewski nie zawahał się go wykorzystać do zablokowania niektórych ważnych ustaw, dotyczących reform podatkowych czy reprywatyzacji.

Nieformalna władza prezydenta może być znacznie silniejsza. W przypadku Lecha Kaczyńskiego, którego brat kieruje partią posiadającą największą liczbę posłów, taka władza może być bardzo silna. Zresztą PiS planuje zmiany w konstytucji rozszerzające kompetencje prezydenta. Dałyby mu m.in. możliwość powołania na pół roku dowolnego rządu oraz ułatwiałyby rozwiązanie parlamentu. Ponadto przed prezydentem otwierają się wszytkie drzwi, jest chętnie zapraszany na biznesowe spotkania, wydarzenia kulturalne, międzynarodowe zjazdy, bale dobroczynne.